Wat doe jij met de leeftijdsaanduiding op een spel?
De leeftijdsaanduidingen zoals 4+, 5+, 6+, enzovoort, die je vaak op de verpakking van spellen ziet, zijn er natuurlijk niet voor niets. Ze dienen als een leidraad om te bepalen voor welke leeftijdsgroep een spel geschikt is. Maar hoe strikt moeten deze aanduidingen gevolgd worden? En wat zijn de voor- en nadelen van het volgen van deze richtlijnen?
Wat betekenen deze leeftijdsaanduidingen?
Leeftijdsaanduidingen op spellen zijn bedoeld om ouders en opvoeders te adviseren over de geschiktheid van een spel, gebaseerd op de ontwikkelingsfasen van kinderen. Deze aanduidingen houden rekening met verschillende factoren zoals de moeilijkheidsgraad, de complexiteit van de spelregels, en de benodigde vaardigheden zoals fijne motoriek, leesvaardigheid, strategisch denken en emotionele rijpheid.
2+
Spellen voor kinderen vanaf 2 jaar zijn ontworpen om kennis te maken met het begrip ‘spel’. Ze zijn vaak gericht op het ontwikkelen van fijne motoriek en basale cognitieve vaardigheden. Denk hierbij aan spellen met grote stukken die makkelijk vast te pakken zijn, eenvoudige puzzels en spelletjes die kleurherkenning en sorteerwerk bevorderen. De nadruk ligt op het leren door directe interactie met materialen. (Eerste Boomgaard) 
3+
Bij deze leeftijdscategorie beginnen kinderen al een paar regels te begrijpen en te volgen. Spellen voor 3-jarigen kunnen eenvoudige bord- of kaartspellen zijn die kinderen helpen bij het herkennen van patronen en kleuren en het ontwikkelen van geheugenvaardigheden. Ook beginnen sociale vaardigheden een rol te spelen, zoals het om de beurt spelen. (Kleurentorentjes of Memory)
4+
Spellen voor 4-jarigen zijn vaak gericht op het ontwikkelen van talige vaardigheden en verder verfijnen van de motoriek. Ze kunnen ook beginnen met het aanleren van eenvoudige rekenvaardigheden als tellen en het herkennen van cijfers. De spellen kunnen ook licht strategische elementen bevatten zoals het maken van keuzes. (Kwartet of Halli Galli Junior)
5+ en 6+
Op deze leeftijd zijn kinderen in staat om iets complexere taken uit te voeren en hebben ze een betere oog- handcoördinatie. Spellen voor 5/6 -jarigen bevatten vaak strategische elementen. Kinderen kunnen op deze leeftijd al best wat regels onthouden en toepassen. (Vlotte Geesten of Abracada-Broom)
7+
Spellen voor 7-jarigen bevatten vaak uitgebreidere regels en diepere strategische elementen. Kinderen op deze leeftijd kunnen ook langere en complexere instructies begrijpen en onthouden. (Similo of Carcassonne)
8+
Op deze leeftijd hebben kinderen de vaardigheden ontwikkeld om spellen te spelen die langere concentratie en geavanceerdere cognitieve vaardigheden vereisen. Ze kunnen complexere en thematisch rijkere spellen aan, die kunnen helpen bij het ontwikkelen van geavanceerde strategische en kritische denkvaardigheden. Ook kunnen spellen gericht zijn op teamwerk en probleemoplossing. (Cahoots of Saboteur)
10+
Bij 10-jarigen kunnen spellen vaak al hetzelfde niveau van uitdaging bieden als bij volwassen spellen, met complexe regels en strategieën. Kinderen kunnen complexe thema’s en ideeën verwerken en zijn vaak in staat om langere tijd aan een spel deel te nemen. Deze spellen kunnen ook een hoger niveau van competitie en diepgang bevatten en vergen meer aandacht voor detail. (Samoa of De vergeten Stad)
De voordelen van het volgen van leeftijdsaanduidingen.
- Passend bij de ontwikkeling: De aanduidingen zorgen ervoor dat het spel aansluit bij de cognitieve en emotionele capaciteiten van de meeste kinderen van die leeftijd. Het is vaak passend bij de belevingswereld van veel kinderen.
- Veilig: Het spel is ongevaarlijk voor de leeftijdsgroep en het voorkomt frustratie. Is het spel te moeilijk dan kan dat leiden tot een negatieve ervaring.
- Educatieve waarde: Heel veel spellen zijn ontworpen om bepaalde vaardigheden te ontwikkelen die passen bij de leeftijdsgroep, zoals motoriek, geheugen of sociale interactie.
De nadelen van het volgen van leeftijdsaanduidingen.
- Individuele verschillen: Kinderen ontwikkelen zich niet allemaal in hetzelfde tempo. Sommige kinderen zijn misschien eerder klaar voor spellen die bedoeld zijn voor oudere leeftijdsgroepen.
- Beperkte uitdaging: Te strikt vasthouden aan leeftijdsaanduidingen kan ervoor zorgen dat een kind niet wordt uitgedaagd door nieuwe en meer complexe spellen.
- Onvoldoende rekening met interesse: Leeftijdsaanduidingen houden geen rekening met de persoonlijke interesses van een kind. Een kind kan misschien meer genieten van een spel voor een andere leeftijdsgroep, simpelweg omdat het onderwerp van het spel hen aanspreekt.
Conclusie
Hoewel leeftijdsaanduidingen nuttig zijn als algemene richtlijn, zijn ze niet absoluut. Het is belangrijk voor ouders en leerkrachten om de individuele ontwikkeling en interesses van het kind mee te nemen in de keuze voor een spel. Een flexibele benadering, waarbij het kind spelletjes mag proberen die iets boven hun leeftijdscategorie vallen, kan stimulerend zijn en bijdragen aan hun ontwikkeling, mits dit gebeurt onder toezicht en met de juiste begeleiding. Zo kun je als ouders of leerkracht spelervaringen bieden die zowel veilig, uitdagend als ontwikkelingsgericht zijn.
